快好知 kuaihz订阅观点

 

谏逐客书全文拼音版注音版

逐客书原文注音版

 谏jiàn逐zhú客kè书shū

 臣chén闻wén吏lì议yì逐zhú客kè , 窃qiè以yǐ为wéi过guò矣yǐ 。 昔xī穆mù公gōng求qiú士shì , 西xī取qǔ由yóu余yú于yú戎róng , 东dōng得dé百bǎi里lǐ奚xī于yú宛wǎn , 迎yíng蹇jiǎn叔shū于yú宋sòng , 来lái邳pī豹bào 、 公gōng孙sūn支zhī于yú晋jìn 。 此cǐ五wǔ子zǐ者zhě , 不bù产chǎn于yú秦qín , 而ér穆mù公gōng用yòng之zhī , 并bìng国guó二èr十shí , 遂suì霸bà西xī戎róng 。 孝xiào公gōng用yòng商shāng鞅yāng之zhī法fǎ , 移yí风fēng易yì俗sú , 民mín以yǐ殷yīn盛shèng , 国guó以yǐ富fù强qiáng , 百bǎi姓xìng乐yuè用yòng , 诸zhū侯hóu亲qīn服fú , 获huò楚chǔ 、 魏wèi之zhī师shī , 举jǔ地dì千qiān里lǐ , 至zhì今jīn治zhì强qiáng 。 惠huì王wáng用yòng张zhāng仪yí之zhī计jì , 拔bá三sān川chuān之zhī地dì , 西xī并bìng巴bā 、 蜀shǔ , 北běi收shōu上shàng郡jùn , 南nán取qǔ汉hàn中zhōng , 包bāo九jiǔ夷yí , 制zhì鄢yān 、 郢yǐng , 东dōng据jù成chéng皋gāo之zhī险xiǎn , 割gē膏gāo腴yú之zhī壤rǎng , 遂suì散sàn六liù国guó之zhī众zhòng , 使shǐ之zhī西xī面miàn事shì秦qín , 功gōng施shī到dào今jīn 。 昭zhāo王wáng得de范fàn雎jū , 废fèi穰ráng侯hóu , 逐zhú华huá阳yáng , 强qiáng公gōng室shì , 杜dù私sī门mén , 蚕cán食shí诸zhū侯hóu , 使shǐ秦qín成chéng帝dì业yè 。 此cǐ四sì君jūn者zhě , 皆jiē以yǐ客kè之zhī功gōng 。 由yóu此cǐ观guān之zhī , 客kè何hé负fù于yú秦qín哉zāi ! 向xiàng使shǐ四sì君jūn却què客kè而ér不bù内nèi , 疏shū士shì而ér不bù用yòng , 是shì使shǐ国guó无wú富fù利lì之zhī实shí , 而ér秦qín无wú强qiáng大dà之zhī名míng也yě 。

 今jīn陛bì下xià致zhì昆kūn山shān之zhī玉yù , 有yǒu随suí和hé之zhī宝bǎo , 垂chuí明míng月yuè之zhī珠zhū , 服fú太tài阿ē之zhī剑jiàn , 乘chéng纤xiān离lí之zhī马mǎ , 建jiàn翠cuì凤fèng之zhī旗qí , 树shù灵líng鼍tuó之zhī鼓gǔ 。 此cǐ数shù宝bǎo者zhě , 秦qín不bù生shēng一yī焉yān , 而ér陛bì下xià说shuō之zhī, 何hé也yě ? 必bì秦qín国guó之zhī所suǒ生shēng然rán后hòu可kě , 则zé是shì夜yè光guāng之zhī璧bì , 不bù饰shì朝cháo廷tíng ; 犀xī象xiàng之zhī器qì , 不bù为wèi玩wán好hǎo ; 郑zhèng 、 卫wèi之zhī女nǚ不bù充chōng后hòu宫gōng , 而ér骏jùn良liáng駃jué騠tí不bù实shí外wài厩jiù , 江jiāng南nán金jīn锡xī不bù为wèi用yòng , 西xī蜀shǔ丹dān青qīng不bù为wèi采cǎi 。 所suǒ以yǐ饰shì后hòu宫gōng , 充chōng下xià陈chén , 娱yú心xīn意yì , 说shuō耳ěr目mù者zhě , 必bì出chū于yú秦qín然rán后hòu可kě , 则zé是shì宛wǎn珠zhū之zhī簪zān , 傅fù玑jī之zhī珥ěr , 阿ē缟gǎo之zhī衣yī , 锦jǐn绣xiù之zhī饰shì不bù进jìn于yú前qián , 而ér随suí俗sú雅yǎ化huà , 佳jiā冶yě窈yǎo窕tiǎo , 赵zhào女nǚ不bù立lì于yú侧cè也yě 。 夫fū击jī瓮wèng叩kòu缶fǒu弹dàn筝zhēng搏bó髀bì , 而ér歌gē呼hū呜wū呜wū快kuài耳ěr者zhě , 真zhēn秦qín之zhī声shēng也yě ;《 郑zhèng 》、《 卫wèi 》、《 桑sāng间jiān 》,《 韶sháo 》、《 虞yú 》、《 武wǔ》、《 象xiàng 》 者zhě , 异yì国guó之zhī乐lè也yě 。 今jīn弃qì击jī瓮wèng叩kòu缶fǒu而ér就jiù 《 郑zhèng 》、《 卫wèi 》, 退tuì弹dàn筝zhēng而ér取qǔ《 昭zhāo 》、《 虞yú 》, 若ruò是shì者zhě何hé也yě ? 快kuài意yì当dāng前qián , 适shì观guān而ér已yǐ矣yǐ 。 今jīn取qǔ人rén则zé不bù然rán 。 不bù问wèn可kě否fǒu , 不bù论lùn曲qū直zhí , 非fēi秦qín者zhě去qù , 为wèi客kè者zhě逐zhú 。 然rán则zé是shì所suǒ重zhòng者zhě在zài乎hū色sè乐lè珠zhū玉yù , 而ér所suǒ轻qīng者zhě在zài乎hū人rén民mín也yě 。 此cǐ非fēi所suǒ以yǐ跨kuà海hǎi内nèi 、 制zhì诸zhū侯hóu之zhī术shù也yě 。

 臣chén闻wén地dì广guǎng者zhě粟sù多duō , 国guó大dà者zhě人rén众zhòng , 兵bīng强qiáng则zé士shì勇yǒng 。 是shì以yǐ太tài山shān不bù让ràng土tǔ壤rǎng , 故gù能néng成chéng其qí大dà ; 河hé海hǎi不bù择zé细xì流liú , 故gù能néng就jiù其qí深shēn ; 王wáng者zhě不bù却què众zhòng庶shù , 故gù能néng明míng其qí德dé 。 是shì以yǐ地dì无wú四sì方fāng , 民mín无wú异yì国guó , 四sì时shí充chōng美měi , 鬼guǐ神shén降jiàng福fú , 此cǐ五wǔ帝dì三sān王wáng之zhī所suǒ以yǐ无wú敌dí也yě 。 今jīn乃nǎi弃qì黔qián首shǒu以yǐ资zī敌dí国guó , 却què宾bīn客kè以yǐ业yè诸zhū侯hóu , 使shǐ天tiān下xià之zhī士shì退tuì而ér不bù敢gǎn西xī向xiàng , 裹guǒ足zú不bù入rù秦qín , 此cǐ所suǒ谓wèi “ 借jiè寇kòu兵bīng而ér赍jī盗dào粮liáng ” 者zhě也yě 。 夫fū物wù不bù产chǎn于yú秦qín , 可kě宝bǎo者zhě多duō ; 士shì不bù产chǎn于yú秦qín , 而ér愿yuàn忠zhōng者zhě众zhòng 。 今jīn逐zhú客kè以yǐ资zī敌dí国guó , 损sǔn民mín以yǐ益yì仇qiú , 内nèi自zì虚xū而ér外wài树shù怨yuàn于yú诸zhū侯hóu , 求qiú国guó无wú危wēi , 不bù可kě得dé也yě 。

逐客书全文拼音

jiàn zhú kè shū

逐客

chén wén lì yì zhú kè , qiè yǐ wéi guò yǐ 。 xī mù gōng qiú shì , xī qǔ yóu yú yú róng , dōng dé bǎi lǐ xī yú wǎn , yíng jiǎn shū yú sòng , lái pī bào 、 gōng sūn zhī yú jìn 。 cǐ wǔ zǐ zhě , bù chǎn yú qín , ér mù gōng yòng zhī , bìng guó èr shí , suì bà xī róng 。

臣闻吏议逐客,窃以为过矣。昔穆公求士,西取由余于戎,东得百里奚于宛,迎蹇叔于宋,来邳豹、公孙支于晋。此五子者,不产于秦,而穆公用之,并国二十,遂霸西戎。

xiào gōng yòng shāng yāng zhī fǎ , yí fēng yì sú , mín yǐ yīn shèng , guó yǐ fù qiáng , bǎi xìng yuè yòng , zhū hóu qīn fú , huò chǔ 、 wèi zhī shī , jǔ dì qiān lǐ , zhì jīn zhì qiáng 。 huì wáng yòng zhāng yí zhī jì , bá sān chuān zhī dì , xī bìng bā 、 shǔ , běi shōu shàng jùn , nán qǔ hàn zhōng , bāo jiǔ yí , zhì yān 、 yǐng , dōng jù chéng gāo zhī xiǎn , gē gāo yú zhī rǎng , suì sàn liù guó zhī zhòng , shǐ zhī xī miàn shì qín , gōng shī dào jīn 。

孝公用商鞅之法,移风易俗,民以殷盛,国以富强,百姓乐用,诸侯亲服,获楚、魏之师,举地千里,至今治强。惠王用张仪之计,拔三川之地,西并巴、蜀,北收上郡,南取汉中,包九夷,制鄢、郢,东据成皋之险,割膏腴之壤,遂散六国之众,使之西面事秦,功施到今。

zhāo wáng de fàn jū , fèi ráng hóu , zhú huá yáng , qiáng gōng shì , dù sī mén , cán shí zhū hóu , shǐ qín chéng dì yè 。 cǐ sì jūn zhě , jiē yǐ kè zhī gōng 。 yóu cǐ guān zhī , kè hé fù yú qín zāi ! xiàng shǐ sì jūn què kè ér bù nèi , shū shì ér bù yòng , shì shǐ guó wú fù lì zhī shí , ér qín wú qiáng dà zhī míng yě 。

昭王得范雎,废穰侯,逐华阳,强公室,杜私门,蚕食诸侯,使秦成帝业。此四君者,皆以客之功。由此观之,客何负于秦哉!向使四君却客而不内,疏士而不用,是使国无富利之实,而秦无强大之名也。

jīn bì xià zhì kūn shān zhī yù , yǒu suí hé zhī bǎo , chuí míng yuè zhī zhū , fú tài ē zhī jiàn , chéng xiān lí zhī mǎ , jiàn cuì fèng zhī qí , shù líng tuó zhī gǔ 。 cǐ shù bǎo zhě , qín bù shēng yī yān , ér bì xià shuō zhī , hé yě ? bì qín guó zhī suǒ shēng rán hòu kě , zé shì yè guāng zhī bì , bù shì cháo tíng ; xī xiàng zhī qì , bù wèi wán hǎo ; zhèng 、 wèi zhī nǚ bù chōng hòu gōng , ér jùn liáng jué tí bù shí wài jiù , jiāng nán jīn xī bù wèi yòng , xī shǔ dān qīng bù wèi cǎi 。

今陛下致昆山之玉,有随和之宝,垂明月之珠,服太阿之剑,乘纤离之马,建翠凤之旗,树灵鼍之鼓。此数宝者,秦不生一焉,而陛下说之,何也?必秦国之所生然后可,则是夜光之璧,不饰朝廷;犀象之器,不为玩好;郑、卫之女不充后宫,而骏良駃騠不实外厩,江南金锡不为用,西蜀丹青不为采。

suǒ yǐ shì hòu gōng , chōng xià chén , yú xīn yì , shuō ěr mù zhě , bì chū yú qín rán hòu kě , zé shì wǎn zhū zhī zān , fù jī zhī ěr , ē gǎo zhī yī , jǐn xiù zhī shì bù jìn yú qián , ér suí sú yǎ huà , jiā yě yǎo tiǎo , zhào nǚ bù lì yú cè yě 。 fū jī wèng kòu fǒu dàn zhēng bó bì , ér gē hū wū wū kuài ěr zhě , zhēn qín zhī shēng yě ;《 zhèng 》、《 wèi 》、《 sāng jiān 》,《 sháo 》、《 yú 》、《 wǔ 》、《 xiàng 》 zhě , yì guó zhī lè yě 。

所以饰后宫,充下陈,娱心意,说耳目者,必出于秦然后可,则是宛珠之簪,傅玑之珥,阿缟之衣,锦绣之饰不进于前,而随俗雅化,佳冶窈窕,赵女不立于侧也。夫击瓮叩缶弹筝搏髀,而歌呼呜呜快耳者,真秦之声也;《郑》、《卫》、《桑间》,《韶》、《虞》、《武》、《象》者,异国之乐也。

jīn qì jī wèng kòu fǒu ér jiù 《 zhèng 》、《 wèi 》, tuì dàn zhēng ér qǔ 《 zhāo 》、《 yú 》, ruò shì zhě hé yě ? kuài yì dāng qián , shì guān ér yǐ yǐ 。 jīn qǔ rén zé bù rán 。 bù wèn kě fǒu , bù lùn qū zhí , fēi qín zhě qù , wèi kè zhě zhú 。 rán zé shì suǒ zhòng zhě zài hū sè lè zhū yù , ér suǒ qīng zhě zài hū rén mín yě 。 cǐ fēi suǒ yǐ kuà hǎi nèi 、 zhì zhū hóu zhī shù yě 。

今弃击瓮叩缶而就《郑》、《卫》,退弹筝而取《昭》、《虞》,若是者何也?快意当前,适观而已矣。今取人则不然。不问可否,不论曲直,非秦者去,为客者逐。然则是所重者在乎色乐珠玉,而所轻者在乎人民也。此非所以跨海内、制诸侯之术也。

chén wén dì guǎng zhě sù duō , guó dà zhě rén zhòng , bīng qiáng zé shì yǒng 。 shì yǐ tài shān bù ràng tǔ rǎng , gù néng chéng qí dà ; hé hǎi bù zé xì liú , gù néng jiù qí shēn ; wáng zhě bù què zhòng shù , gù néng míng qí dé 。 shì yǐ dì wú sì fāng , mín wú yì guó , sì shí chōng měi , guǐ shén jiàng fú , cǐ wǔ dì sān wáng zhī suǒ yǐ wú dí yě 。

臣闻地广者粟多,国大者人众,兵强则士勇。是以太山不让土壤,故能成其大;河海不择细流,故能就其深;王者不却众庶,故能明其德。是以地无四方,民无异国,四时充美,鬼神降福,此五帝三王之所以无敌也。

jīn nǎi qì qián shǒu yǐ zī dí guó , què bīn kè yǐ yè zhū hóu , shǐ tiān xià zhī shì tuì ér bù gǎn xī xiàng , guǒ zú bù rù qín , cǐ suǒ wèi “ jiè kòu bīng ér jī dào liáng ” zhě yě 。 fū wù bù chǎn yú qín , kě bǎo zhě duō ; shì bù chǎn yú qín , ér yuàn zhōng zhě zhòng 。 jīn zhú kè yǐ zī dí guó , sǔn mín yǐ yì qiú , nèi zì xū ér wài shù yuàn yú zhū hóu , qiú guó wú wēi , bù kě dé yě 。

今乃弃黔首以资敌国,却宾客以业诸侯,使天下之士退而不敢西向,裹足不入秦,此所谓“借寇兵而赍盗粮”者也。夫物不产于秦,可宝者多;士不产于秦,而愿忠者众。今逐客以资敌国,损民以益仇,内自虚而外树怨于诸侯,求国无危,不可得也。

拓展阅读:谏逐客书原文翻译、注释、赏析

本站资源来自互联网,仅供学习,如有侵权,请通知删除,敬请谅解!
搜索建议:谏逐客书全文拼音版注音版  逐客  逐客词条  注音  注音词条  拼音  拼音词条  全文  全文词条